De verschillende hormonen tijdens de zwangerschap: een korte uitleg over hun rol

Tijdens de zwangerschap gebeurt er een heleboel in het lichaam om nieuw leven te laten groeien. Een magisch en bijzonder proces! In deze blog leg ik in het kort uit wat de rol is van de verschillende hormonen tijdens de zwangerschap.

HCG

Vanaf het moment dat de bevruchte eicel is ingenesteld in het baarmoederslijmvlies begint het embryo met de aanmaak van het hormoon Humaan Choriongonadotrofine (HCG). Na de bevruchting zorgt HCG ervoor dat het gele lichaam niet wordt afgebroken. Dit is belangrijk, omdat het gele lichaam zorgt voor de aanmaak van oestrogeen en progesteron. En deze hormonen zijn onder anderen belangrijk voor goed baarmoederslijmvlies, zodat de bevruchte eicel goed kan innestelen en groeien. Later in de zwangerschap (rond de 16 weken) neemt de placenta de functie van HCG over. Het hormoon neemt af en hiermee (vaak) ook de vroege zwangerschapsverschijnselen zoals misselijkheid, veroorzaakt door het hormoon. HCG is het hormoon dat wordt gedetecteerd in je urine en zorgt voor een positieve zwangerschapstest.

Dit hormoon is ook verantwoordelijk voor het positieve resultaat van zwangerschapstests. Door HCG blijft de zwangerschap in tact. Normaalgesproken zou het lichaam reageren op lichaamsvreemd DNA (het DNA van de spermacel) en dit afstoten, maar door de invloed van HCG gebeurt dit niet. Tevens zorgt HCG ervoor dat er geen nieuwe eicellen rijpen en is het hormoon belangrijk voor de groei en ontwikkeling van de baby.

Oestrogeen

Het hormoon oestrogeen zorgt voor het dikker worden van het baarmoederslijmvlies, zodat de bevruchte eicel goed kan innestelen. Tevens speelt het hormoon een belangrijke rol bij de groei van de baarmoeder en de ontwikkeling van de bloedvaten rondom de placenta voor een goede doorbloeding. Oestrogeen zorgt voor de aanmaak van melkklieren in de borsten ter voorbereiding op het geven van borstvoeding. Tijdens de bevalling zorgt oestrogeen ervoor dat je lichaam gevoeliger wordt voor bijvoorbeeld het hormoon oxytocine, wat er voor zorgt dat de baarmoeder goed kan samentrekken (het krijgen van weeën) en dus de bevalling ingang zet.

Progesteron

Net als oestrogeen is progesteron belangrijk voor goed baarmoederslijmvlies, wat er voor zorgt dat de bevruchte eicel goed kan innestelen. Het hormoon zorgt ook voor de aanmaak van de slijmprop die de baarmoedermond afsluit. Progesteron is het hormoon dat verantwoordelijk is voor allerlei zwangerschapskwalen als; vermoeidheid, veel plassen (begin zwangerschap), vergeetachtigheid en brandend maagzuur. Progesteron remt de hormonen oxytocine en prostaglandine, zodat er geen vroegtijdige weeën ontstaan. Progesteron is essentieel voor de placenta-ontwikkeling en de groei van de foetus. Samen met relaxine zorgt progesteron voor het verweken van het bindweefsel, dat normaal het bekken stevig bij elkaar houdt. Het soepeler worden hiervan zorgt ervoor dat het kindje tijdens de bevalling meer ruimte heeft in het bekken

Aan het einde van de zwangerschap neemt het hormoon af en nemen de hormonen oxytocine en prostaglandine toe die zorgen dat de baarmoeder gaat samentrekken en er dus wél weeën ontstaan. Tot slot zorgt progesteron (samen met relaxine) voor het verweken van het bindweefsel dat normaal het bekken stevig bij elkaar houdt. Het soepeler worden hiervan zorgt ervoor dat het kindje tijdens de bevalling meer ruimte heeft in het bekken.

Oxytocine Oxytocine is hét hormoon dat zorgt voor weeën. Het hormoon wordt al tijdens de zwangerschap aangemaakt, maar onder invloed van progesteron wordt oxytocine tijdens de zwangerschap geremd. Tot het einde van de zwangerschap nadert… dan neemt progesteron af en komt oxytocine(en prostaglandine) vrij, waardoor weeën ontstaan.

Oxytocine een veelzijdig hormoon dat meerdere functies vervult tijdens en na de zwangerschap. In een volgende blog vertel ik hier meer over!

HPL

Het humaan placentair lactogeen hormoon (HPL) wordt aangemaakt door de placenta. Zodra de placenta helemaal is gevormd neemt HPL de functie van HCG over. HPL zorgt er samen met progesteron en HCG voor dat het embryo niet wordt afgestoten. HPL remt het hormoon prolactine, waardoor er geen of weinig borstvoeding wordt aangemaakt in de periode van de zwangerschap. HPL verdwijnt snel na de bevalling en hierdoor worden de effecten van prolactine snel merkbaar en komt de melkproductie op gang. Daarbij helpt HPL ook bij het reguleren van de stofwisseling van de moeder, waardoor er een constante energiebron beschikbaar is voor zowel moeder als foetus en stimuleert het de vetstofwisseling om de groei van de foetus te ondersteunen.

Prolactine Prolactine is het hormoon dat zorgt voor de ontwikkeling van borstklieren en de aanmaak van moedermelk. Tijdens de zwangerschap kun je dit merken aan het groter en gevoeliger worden van je borsten. Aan het einde van de zwangerschap wordt de functie van de placenta minder, waardoor het hormoon HPL afneemt en de aanmaak van prolactine stijgt. Na de bevalling is HPL snel uit het lichaam waardoor de productie van prolactine in een rap tempo toeneemt en zo de melkproductie opgang komt. Het bereidt de borsten voor op melkproductie en reguleert het melkafscheidingsproces na de geboorte.

Relaxine Relaxine - het hormoon dat geproduceerd wordt door de eierstokken en de placenta - zorgt samen met progesteron voor het verweken van het bindweefsel dat normaal het bekken stevig bij elkaar houdt. Het soepeler worden van het bekkengebied zorgt ervoor dat het kindje tijdens de bevalling meer ruimte heeft in het bekken en zo makkelijker door het geboortekanaal kan glijden. Tevens zorgt Relaxine er voor dat de baarmoederspieren tijdens de bevalling beter kunnen ontspannen en het helpt bij het verzachten van de baarmoedermond. Relaxine draagt ook bij aan het verwijde van de bloedvaten, waardoor de bloedtoevoer naar de placenta verbetert en de voedingsstoffen- en zuurstofuitwisseling tussen moeder en foetus wordt versterkt.

Wil jij meer weten over dit onderwerp of ben je geïnteresseerd in een zwangerschapsmassage, bevalconsult, een-op-een bevalcursus of doula-begeleiding? Bel of stuur mij een WhatsApp berichtje en ik help je graag verder! 06-48131659

Liefs,

Chloé